Spis Kwiryniusza

Spis Kwiryniusza – historyczne zeznanie stanu majątkowego mieszkańców rzymskiej prowincji Syrii oraz Judei za czasów panowania cesarza Oktawiana Augusta, kiedy Publiusz Sulpicjusz Kwiryniusz został mianowany namiestnikiem Syrii po wygnaniu Heroda Archelaosa w 6 n.e., w konsekwencji czego jego etnarchia (składająca się z Judei właściwej, Idumei i Samarii) przeszła pod zarząd rzymskich prefektów Judei. Opis tego spisu przedstawił żyjący w I wieku n.e. Józef Flawiusz, który wiązał go z początkiem ugrupowania polityczno-religijnego zelotów.

Ewangelia Łukasza podaje, że Jezus Chrystus narodził się w Betlejem za czasów panowania króla Heroda Wielkiego w Judei, podczas trwania pierwszego spisu ludności, gdy Syrią zarządzał Kwiryniusz. Większość historyków uważa, że Łukasz odnosi się do spisu z 6 n.e., błędnie umieszczając je za życia Heroda^{[1][2][3][4][5][6]}. Część zaś uważa, że nie pomylił się, lecz wspomniał o wcześniejszym spisie, nie zanotowanym u Józefa Flawiusza^{[7][8][9][10][11][12]}. O spisie ludności z 6 n.e. wspomniał natomiast w Dziejach Apostolskich. Według Johna Thorleya dwa pierwsze wersy drugiego rozdziału jego Ewangelii mówiące o spisie należą do najbardziej kontrowersyjnych w Biblii z historycznego punktu widzenia^[13].